Başlıklar
Redresör Nedir ve Ne İşlevi Vardır?
Redresör (doğrultucu) nedir?
Bir veya birden fazla diyot kullanarak alternatif akımı (AC) doğru akıma (DC) dönüştüren cihazlara redresör denir. Bu cihazlar, elektrik akımını tek yönde ilettiği için “doğrultucu” olarak da anılmaktadır.
Redresörler genellikle enerji yedekleme sistemlerinde, bazı elektronik cihazlarda ve güç kaynaklarında kullanılmaktadır. Bunun yanı sıra, akü şarj etmek için de yaygın bir şekilde tercih edilmektedir.
Endüstriyel uygulamalarda da önemli bir rol oynayan redresörler, özellikle elektroliz işlemleri, DC aydınlatma sistemleri, kaynak makineleri ve otomasyon alanlarında yoğun olarak kullanılmaktadır.
Redresör Nasıl Çalışır?
Temel anlamda redresörler, tek yönlü akım geçiren diyotlardan oluşur. Diyotlar, elektrik akımını yalnızca pozitif yönde iletir. Pozitif gerilim uygulandığında akım geçişi sağlanır, aksi durumda akım geçişine izin verilmez.
Elektrik akımı iki türdür; alternatif akım (AC) ve doğru akım (DC). AC, zamanla dalgalanan bir akımken, DC sabit bir akımdır ve dalgalanma göstermez.
Diyota uygulanan AC akımda, diyot sadece pozitif yönlü akım geçişine izin verirken, negatif dalgalanmaları engelleyerek doğrultma işlemi gerçekleştirir. Böylece doğru akım üretilmiş olur.
Bir diyot kullanıldığında yarım dalga doğrultucu, iki diyot kullanıldığında ise tam dalga doğrultucu elde edilir.
Akü Şarj Redresörlerinin Kontrol Yöntemleri
Akü şarj redresörleri, çeşitli kontrol yöntemlerine sahiptir: Tristör kontrollü, varyak kontrollü, MOSFET kontrollü (SMPS tipi) veya sadece diyot ile çalışan kontrolsüz türleri bulunmaktadır.
Varyak Kontrollü Redresörün Çalışma Prensibi
Varyak kontrollü redresörlerde, çıkış gerilimi varyak ile kontrol edilerek stabil bir gerilim sağlanmaktadır. Ancak, bu tür redresörler ağır ve hacim olarak büyük oldukları için tercih edilmemektedir.
Tristör Kontrollü Redresörün Avantajları
Tristör kontrollü redresörler, yüksek kaliteli çıkış verdikleri için daha çok tercih edilmektedir. Verdiği DC akım kalitesi, bağlı olan akülerin ve cihazların ömrünü uzatır. Ayrıca, bu redresörlerde elektriksel kontrol kartları sayesinde çıkış gerilimi ve akımı sürekli olarak izlenir, böylece istenilen DC gerilim elde edilir.
Diyotlu Redresörün Özellikleri
Düşük maliyetleri nedeniyle sıklıkla kullanılır. Diyotlu redresörler, genellikle bir trafo ve köprü diyottan oluşur. Ancak, şebeke gerilimindeki dalgalanmalar çıkış gerilimini etkileyebilir ve bağlı cihazlar için risk oluşturabilir.
Gelişmiş Bir Redresörün Özellikleri
Gelişmiş redresörler, sabit voltaj ve sabit akım prensiplerine göre çalışarak yüksek performans sunar. Çıkış gerilimi ve akım ayarlamaları ile hızlı şarj süreleri gibi özellikler sunar. Ayrıca aşırı ısı, kısa devre ve yüksek gerilim korumalarıyla güvenlik sağlar.
Bu tür cihazlar, özellikle hassas ve kritik sistemlerde mikroişlemci kontrollü redresörler olarak tercih edilmelidir.
Piyasada trifaze ve monofaze girişli, 12 VDC, 24 VDC, 48 VDC, 110 VDC ve 220 VDC çıkışlı redresör modelleri bulunmaktadır. Redresörlerin standart çıkış kapasiteleri ise 10, 25, 50, 100 ve 200 amper arasında değişiklik göstermektedir.